สร ปผ บร หาร โครงการส งเสร มระบบบร หารจ ดการขนส งเพ อการประหย ดพล งงาน (พ.ศ. 2555) (Logistics and Transport Management ; LTM)

Transcription

1 สร ปผ บร หาร โครงการส งเสร มระบบบร หารจ ดการขนส งเพ อการประหย ดพล งงาน (พ.ศ. 2555) (Logistics and Transport Management ; LTM) ป จจ บ นประเทศไทย ม ส ดส วนการใช พล งงานข นส ดท ายแยกตามประเภทสาขาธ รก จแบ งได เป น 3 ประเภทหล กๆ โดยการใช พล งงานในภาคอ ตสาหกรรม และภาคการขนส งน น ม ส ดส วนการใช พล งงานข นส ดท ายใกล เค ยงก นอย ท 35.6 % และ 35.7 % ตามล าด บ และการใช พล งงานในส วนอ นๆ เช น ท อย อาศ ย, ภาคธ รก จ, การเกษตร ฯลฯ อ ก 28.7 % (ข อม ล พ.ศ. 2554) ด งแสดงในร ปท 1 โดยท ผ านมา ภาคร ฐได ให ความส าค ญก บการส งเสร มลดการใช พล งงานให ก บท กภาคส วนผ านการส งเสร ม และสน บสน นโครงการต างๆ เพ อเพ มประส ทธ ภาพการใช พล งงาน โดยส าหร บภาคอ ตสาหกรรมน น ได ร บการสน บสน นด านการประหย ดพล งงานมาอย างต อเน องเป นอย างด ผ านโครงการฯ ต างๆ แต ส าหร บภาคคมนาคมขนส งน นม กจะได ร บการช วยเหล อผ านการพ ฒนาระบบโครงสร างพ นฐานเป นหล ก ซ งถ อเป นแผนการปร บปร งระยะยาว ส งผลให ผ ประกอบการท ได ร บผลกระทบระยะส นจากภาวะ เศรษฐก จชะลอต ว, ความผ นผวนทางด านราคาพล งงาน และการแข งข นท เพ มมากข นในอนาคตจากการ เป ดเสร ด านการบร การของประชาคมเศรษฐก จอาเซ ยน (ASEAN Economic Community, AEC) ไม สามารถปร บต วได ท น และความสามารถทางการแข งข นทางธ รก จลดน อยลง ด วยเหต ป จจ ยด งท กล าวมาน น ส งผลให ต นท นด านการขนส งส งข นอย างต อเน อง และส งผล กระทบต อท กภาคส วนอย างหล กเล ยงไม ได โดยเฉพาะอย างย งผ ท ได ร บผลกระทบอย างมากค อ ผ ประกอบการภาคการขนส ง ซ งม ต นท นด านพล งงานส งกว าภาคธ รก จอ นๆ ด งจะเห นได จากร ปท 1 กล าวค อ จากส ดส วนการใช พล งงานข นส ดท ายของภาคคมนาคมขนส งน น แบ งเป นส ดส วนการใช พล งงานในการขนส งทางบกส งถ ง 79 % ของการใช พล งงานในภาคการขนส งท งหมด น นย อมหมายถ ง หากม ความผ นผวนทางด านราคาพล งงานเช อเพล งมากน อยเพ ยงใด ย อมจะส งผลกระทบต อ ผ ประกอบการขนส งอย างย งเช นก น หากผ ประกอบการขนส งส นค าไม ปร บต วเพ อร บม อก บสถานการณ ด งกล าว อาจจะต องแบกร บต นท นพล งงานท ส งข นอย างรวดเร ว และส ญเส ยความสามารถทางการ แข งข นทางธ รก จในท ส ด ด งน น ผ ประกอบการขนส งต องปร บปร งและพ ฒนาระบบบร หารจ ดการขนส งเพ อเพ ม ประส ทธ ภาพการใช เช อเพล ง และลดต นท นด านพล งงานอย างต อเน อง โดยแนวทางหน งท ช วยส งเสร ม ให เก ดการเร งพ ฒนาระบบบร หารจ ดการขนส งให แพร หลายได อย างเป นร ปธรรม ค อการส งเสร มให ท ม หน าท 1

2 ผ เช ยวชาญท ม ความช านาญเฉพาะด านเข าให ค าแนะน าแนวทางการปฏ บ ต และแนวทางการว น จฉ ยเพ อ พ ฒนาระบบบร หารจ ดการขนส งให ก บผ ประกอบการสามารถน าไปประย กต ใช ได ด วยตนเองต อไป ซ งถ อ เป นแนวทางส าค ญท ผ ประกอบการขนส งควรให ความใส ใจ และม งม นท จะปร บปร งให สามารถใช เช อเพล งได อย างม ประส ทธ ภาพ ลดส ดส วนการใช พล งงานในภาคการขนส ง และลดการใช พล งงานโดย ภาพรวมของประเทศได ต อไป ซ งจากป พ.ศ ถ ง พ.ศ ท ผ านมา สถาบ นพล งงานเพ ออ ตสาหกรรม สภา อ ตสาหกรรมแห งประเทศไทย ได ร บการสน บสน นจาก กองท นเพ อส งเสร มการอน ร กษ พล งงาน ส าน กงานนโยบายและแผนพล งงาน กระทรวงพล งงาน ให ด าเน นโครงการส งเสร มระบบบร หารจ ดการ ขนส งเพ อการประหย ดพล งงาน (พ.ศ. 2553) (Logistics and Transport Management, LTM) ซ งได ร บ ความสนใจจากผ ประกอบการสม ครเข าร วมโครงการเป นจ านวนกว า 105 แห ง เพ อส งท มผ เช ยวชาญเข า ท าการว น จฉ ยระบบบร หารจ ดการขนส งของผ ประกอบการ พร อมให ค าแนะน าในการปร บปร งระบบ บร หารจ ดการขนส งอย างท วถ งท กด านให ม การใช พล งงานได อย างม ประส ทธ ภาพ โดยผลการด าเน นงาน น นสามารถลดการใช พล งงานในภาคการขนส งได กว า 4.5 ktoe หร อเท ยบเป นเง นกว า 200 ล านบาท อย างไรก ตามหล งจากด าเน นโครงการแล วเสร จ สถาบ นพล งงานฯ ย งคงได ร บการต ดต อสนใจโครงการฯ จากผ ประกอบการอย างต อเน อง สอดคล องก บจ านวนของผ ประกอบการขนส ง และจ านวนรถบรรท กของ ประเทศไทยท ป จจ บ นม จ านวนถ งกว า 350,000 แห ง และ 868,947 ค นตามล าด บ ซ งแสดงถ งศ กยภาพ การประหย ดพล งงานให ก บประเทศหากขยายผลการด าเน นงานออกไปย งผ ประกอบการขนส งรายอ นๆ ต อไป ว ตถ ประสงค 1. เพ อส งเสร มให กล มผ ประกอบการก จการขนส ง ม โอกาสได ร บการศ กษาหาแนวทางการพ ฒนา ระบบบร หารจ ดการขนส ง เพ อเพ มประส ทธ ภาพการใช พล งงานท เหมาะสมก บสถาน ประกอบการของตน พร อมท งน าไปปฏ บ ต ให เก ดข นอย างเป นร ปธรรมได 2. เพ อประย กต ความร ความช านาญของท มผ เช ยวชาญด านต างๆ (ว ศวกรรมและเทคโนโลย, การ บร หารจ ดการ, ว ธ การข บรถ และการสร างท มงาน) ในการว เคราะห การใช พล งงานในส วนการ ขนส งของผ ประกอบการท เข าร วมโครงการฯ รวมถ งเผยแพร ความร ด งกล าวส บ คลากรของ ผ ประกอบการฯ เพ อน าไปใช ว เคราะห การใช พล งงานด วยตนเองได ต อไป 3. เพ อรวบรวมผลส าเร จท ได ร บจากการปร บปร งตามค าแนะน าของท มผ เช ยวชาญ ใช เป นศ นย รวม ความร ในการลดการใช พล งงานเช อเพล งในสาขาขนส ง เผยแพร ส ภาคคมนาคมขนส ง และลด ส ดส วนการใช พล งงานในภาคคมนาคมขนส ง ต อไป หน าท 2

3 ประโยชน ท ได ร บจากการด าเน นโครงการ 1. ผ ประกอบการท เข าร วมโครงการฯ ทราบถ งแนวทางการปร บปร งเพ อลดการใช เช อเพล งใน ก จการขนส ง เพ อน าไปประย กต ใช ก บหน วยงานของตนเองได ท งระยะส น (ท าได ท นท หร อ ภายใน 1-2 ป ) ระยะกลาง (3 ป ) และระยะยาว (5 ป ) 2. ผ ประกอบการก จการขนส งท เข าร วมโครงการฯ สามารถด าเน นการตามแนวทางการเพ ม ประส ทธ ภาพการใช เช อเพล ง เพ อลดต นท นด านพล งงานได อย างเป นร ปธรรม 3. บ คลากรของผ ประกอบการขนส งท เข าร วมโครงการฯ ได ร บความร ด านหล กการ และแนวค ดใน การว เคราะห หาแนวทางลดการใช เช อเพล ง เพ อน าความร ท ได ร บไปประย กต ใช ได ด วยตนเอง ต อไปในอนาคต ส งเสร มให เก ดการพ ฒนาอย างย งย น 4. ลดการใช พล งงานในภาคการขนส ง จากแนวทางการปร บปร งต างๆ ท ประสบผลส าเร จ รวมถ ง สามารถน าแนวทางต างๆ เผยแพร ประชาส มพ นธ ให ก บผ ประกอบการรายอ นๆ ให สามารถ น าไปประย กต ใช เพ อลดการใช พล งงานเช อเพล งในภาคการขนส งโดยรวมได ต อไป 5. ลดการปล อยก าซคาร บอนไดอ อกไซด ท เก ดจากการเผาไหม เช อเพล ง ซ งเป นสาเหต หน งของ การเก ดภาวะโลกร อน ด วยการเพ มประส ทธ ภาพการใช เช อเพล งให ก บผ ประกอบการขนส งท เข า ร วมโครงการฯ ซ งถ อเป นการลดการใช เช อเพล งท ไม จ าเป นลงได ต วช ว ดความส าเร จของโครงการ 1. ส งเสร มให ม การศ กษาหาแนวทางการพ ฒนาระบบบร หารจ ดการขนส ง เพ อลดการใช น าม น เช อเพล งในก จการบร การขนส งส นค า จ านวนไม น อยกว า 100 ราย 2. ส งเสร มให เก ดการประหย ดพล งงานเช อเพล งในก จการบร การขนส ง โดยม เป าหมายการใช พล งงานเช อเพล งท คาดว าจะลดได เฉล ยรวมหล งจบโครงการฯ เท าก บ 5 ktoe ต อป 3. จ ดท า ค ม อเผยแพร ความร ในการพ ฒนาระบบบร หารจ ดการขนส ง เพ อเพ มประส ทธ ภาพการใช พล งงาน เพ อเผยแพร ให ผ ประกอบการได น าไปประย กต ใช เป นแนวทางในการปร บปร ง ประส ทธ ภาพการใช เช อเพล ง หล กการและแนวค ดในการด าเน นโครงการ หล กการและแนวค ดในการด าเน นโครงการ ม งเน นส งเสร มให ผ ประกอบการขนส งได ร บความร และแนวทางการปร บปร งระบบบร หารจ ดการขนส งเพ อเพ มประส ทธ ภาพการใช เช อเพล ง พร อมท งน า แนวทางด งกล าวไปปฏ บ ต ให เก ดข นจร งอย างเป นร ปธรรม เพ อลดต นท นพล งงานท ม ความผ นผวนและม แนวโน มส งข นในอนาคต รวมถ งเผยแพร แนวทางผลส าเร จต างๆ ท เก ดข นให ก บผ ประกอบการภาคการ หน าท 3

4 ขนส งท วประเทศ อ นจะน าไปส แนวทางท ท าให เก ดการประหย ดพล งงานในภาคการขนส งได อย างเป น ร ปธรรม ด งแสดงในร ปท 2 กล าวค อ ผ ประกอบการขนส งส วนมากม กจะย งไม ม การด าเน นการปร บปร ง การใช พล งงานของตนเองอย างจร งจ ง เน องจากขาดผ ช านาญการท จะให ค าปร กษา และช แนะแนวทางท จะช วยเพ มประส ทธ ภาพการใช เช อเพล ง ด งน น โครงการส งเสร มระบบบร หารจ ดการขนส งเพ อการ ประหย ดพล งงาน (Logistics and Transport Management: LTM) จ งเป ดโอกาสให ก บผ ประกอบการท ม ความสนใจท จะปร บปร งการใช พล งงานของตนเองอย างจร งจ งเข าร วมโครงการ เพ อให ท มผ เช ยวชาญ เข าให ค าปร กษา และศ กษาหาแนวทางการปร บปร งด วยหล กการด านต างๆ ด งน ว ศวกรรม และเทคโนโลย (Engineering and Technology ) การบร หารจ ดการ (Management) ว ธ การข บรถ (Drive) สร างท มงาน (Task Force) โดยแนวทางท ได ร บการให ค าแนะน าจะถ กผล กด นให ผ ประกอบการน าไปปฏ บ ต ให เก ดข นอย าง เป นร ปธรรม พร อมท งเก บรวบรวมข อม ลการใช เช อเพล งเพ อใช ในการเปร ยบเท ยบผลการประหย ด พล งงานเม อด าเน นการปร บปร งแล วเสร จ ซ งผลจากการด าเน นโครงการฯ ท ได ร บค อผลการประหย ด อย างเป นร ปธรรม และต วอย างผลส าเร จของแนวทางการปร บปร งประส ทธ ภาพการใช เช อเพล งท สามารถรวบรวม และจ ดท าค ม อ หร อเอกสารเผยแพร ความร ด งกล าวให ก บภาคการขนส งน าไป ประย กต ใช ได ด วยตนเองต อไป กล มเป าหมาย ให ค าแนะน าแนวทางการพ ฒนาระบบบร หารจ ดการขนส งให ก บผ ประกอบการขนส งและโรงงาน อ ตสาหกรรมท ม ก จกรรมการขนส ง ไม น อยกว า 100 แห ง ระยะเวลาโครงการ ระยะเวลาด าเน นโครงการ 8 เด อน (ต ลาคม 2555 ถ ง พฤษภาคม 2556) สร ปผลการด าเน นโครงการ ผ ประกอบการด าเน นมาตรการท งหมดตามท ผ เช ยวชาญให ค าแนะน า และท าการศ กษาความ เป นไปได ฯ ให ก บผ ประกอบการท ง 104 ราย ม ผลการการประหย ดเช อเพล งท เก ดข นจร งหล งจากด าเน น โครงการฯ ktoe ต อป โดยเป นการประหย ดน าม นด เซล 5,444,271 ล ตรต อป, ก าซธรรมชาต หน าท 4

5 2,276,733 ก โลกร มต อป, ก าซป โตรเล ยมเหลว 25,845 ล ตรต อป และน าม นเบนซ น 516 ล ตรต อป และม ม ลค าการประหย ดรวมก นประมาณ 187,533,171 ล านบาทต อป (*ค ดค าเช อเพล งน าม นด เซลล ตรละ บาท, ก าซธรรมชาต ก โลกร มละ บาท, ก าซป โตรเล ยมเหลวล ตรละ บาท และน าม น เบนซ นล ตรละ 37 บาท) อย างไรก ตามภายใต ระยะเวลาการด าเน นโครงการฯ ผ ประกอบการท ง 104 แห ง ไม สามารถด าเน นการปร บปร งตามข อเสนอแนะของท มผ เช ยวชาญได ครบถ วนท กข อ จ งก าหนดให ผ ประกอบการด าเน นการปร บปร งในส วนของมาตรการท จะด าเน นการในอนาคตให แล วเสร จ จากท ผ เช ยวชาญได น าเสนอไว ซ งม ศ กยภาพท คาดว าจะประหย ดได เพ มเต มอ ก ktoe ต อป โดยเป น การประหย ด น าม นด เซล 2,798,721 ล ตรต อป และก าซธรรมชาต 2,298,088 ก โลกร มต อป และม ม ลค า การประหย ดรวมก นประมาณ 108,063,582 ล านบาทต อป ผลรวมการประหย ดพล งงาน ท เก ดหล งจาก เสร จส นโครงการฯ เป น ktoe ค ดเป นต นท นพล งงานเช อเพล งท สามารถประหย ดได *295,596,753 ล านบาท / ป จากเป าหมายการประหย ดพล งงานของโครงการท ก าหนดให ประหย ดพล งงานไม น อยกว า 5 ktoe จะเห นได ว าจากการด าเน นโครงการฯ ส งผลให เก ดผลการประหย ดพล งงานได ถ ง ktoe รวมถ งหากมองถ งมาตรการท ผ ประกอบการจะด าเน นการในอนาคตซ งม ศ กยภาพการประหย ดพล งงาน ktoe ส งผลให จากการด าเน นโครงการฯ สามารถส งเสร มให เก ดการประหย ดพล งงานในสาขา ขนส งโดยรวมกว า ktoe ด งแสดงในร ปท 1 *หมายเหต ราคาเช อเพล งอ างอ ง ณ ว นท 9 พฤศจ กายน 2555 โดยท ราคาเช อเพล งค ากลางท ใช ในการค านวณ ม รายละเอ ยดด งน ด เซล บาท/ล ตร ก าซธรรมชาต 10.5 บาท/ก โลกร ม ก าซป โตรเล ยมเหลว บาท/ล ตร เบนซ น บาท/ล ตร หน าท 5

6 ร ปท 1 ผลการประหย ดพล งงานหล งจากจบโครงการฯ หน าท 6